محمد جواد بابائی

سیستم‌عامل شبکه ( Network Operating System):

 سیستم‌عاملی است که ویژه پشتبانی از شبکه طراحی می‌شود. همین‌طور می‌توان گفت سیستم‌عامل شبکه نرم‌افزاری است که یک شبکه و ترافیک و صف پیام‌های روی آن را کنترل می‌کند. همچنین کنترل دسترسی چندین کاربر به یک منبع بر روی شبکه نظیر یک فایل را بر عهده دارد و عملیات مدیریتی مهمّی نظیر کنترل امنیت را میسّر می‌سازد. سیستم‌عاملهای مبتنی بر سرویس دهنده (Server) علاوه بر کارهای نظارتی ،امنیتی و مدیریتی پشتیبانی از کار در شبکه را نیز هم‌زمان برای چندین کاربر فراهم می‌کنند. سیستم‌عاملی که از وجود شبکه آگاه باشد (Network-Aware) می‌تواند امکان دستیابی به منابع شبکه را برای کاربران فراهم سازد. بر خلاف سیستم‌عاملهای تک کاربره این سیستم‌عاملها باید درخواستهای دریافتی از ایستگاه‌های کاری مختلف را پاسخ گویند و جزییاتی چون دستیابی و ارتباطات شبکه، تخصیص و به اشتراک گذاشتن منابع، محافظت داده‌ها و کنترل خطاها را نیز مدیریت کنند.

مراحل نصب یک ویندوز سرور ۲۰۰۳

حال بصورت گام به گام يك نسخه از ويرايش "Enterprise" اين ويندوز را بصورتي بسيار ساده و براي ايجاد يك "Workgroup" ابتدايي نصب مي نماييم.

كساني كه ويندوز "XP" را نصب كرده باشند دچار دردسر چنداني در نصب نخواهند شد چراكه اكثر الگوها يكسان مي باشند. لازم به ذكر است كه سي دي ويندوزي كه براي نصب انتخاب نموده ايد بايد Bootable باشد.
مراحل نصب:

1 ـ "CD" ويندوز را در "CD-ROM" مي گذاريم.

2 ـ با توجه به اينكه "CD" بوتيبل است به محض روشن كردن رايانه با فشردن دكمه "Del" وارد برنامه "Setup" سيستم مي شويم. در قسمت تعيين دستگاه هاي بوت كننده ، نخستين گزينه را بر روي "CD ROM" قرار مي دهيم، با فشردن كليد"F10" سپس "Y" و در آخر "Enter" تغييرات اعمال شده در برنامه "Setup" ذخيره و رايانه دوباره "Boot" مي شود.

3 ـ هنگامي كه پيام "Press any key to boot from CD-Rom" ديده شد ، دكمه اي را مي فشاريم تا رايانه از روي "CD" بوت شده و پنجره ابتدايي نصب ويندوز ظاهرگردد.
در اين حال رايانه در حال بارگذاري راه اندازهاي ويژه براي نصب ويندوز مي باشد.
4 ـ در پنجره بعدي در صورت تمايل به ادامه نصب كليد "Enter" و در غير اينصورت "F3" را مي فشاريم.
5 ـ در پنجره بعدي براي نصب ويندوز دكمه "Enter" ، براي بازسازي نصب قبلي ويندوز كه نيمه كاره رها شده است به كمك كنسول بازيابي ( Recovery Console ) دكمه "R" و براي خروج از دكمه "F3" استفاده مي شود.

6 ـ سپس پنجره اي كه حاوي توافق نامه و مجوز استفاده از اين نسخه ويندوز است ظاهر مي گردد. بديهي است براي ادامه نصب بايد موافقت خود را با زدن "F8" اعلام نمود. كليدهاي "Page Up" و "Page Down" كل متن را نشان خواهند داد. كليد "Esc" عدم توافق و خروج را نشان مي دهد.
7 ـ در پنجره بعدي اطلاعات مربوط به پارتيشن بندي ( Partitions ) ديسك سخت رايانه نشان داده مي شود. اگر موافق با نصب ويندوز بر روي پارتيشن ايجاد شده از قبل كه اطلاعات مربوط براي نشان داده شده هستيد كليد "Enter" را بزنيد. اگر مايل به ايجاد يك پارتيشن جديد بر روي ناحيه پارتيشن نشده مي باشيد كليد "C" و اگر به حذف پارتيشن فعلي تمايل داريد كليد "D" را بزنيد با كليدهاي "Page Up" و "Page Down" مي توانيد بر روي پارتيشن هاي مختلف برويد.

8 ـ همانطور كه در شكل مشاهده مي كنيد ، پس از انتخاب درايو و با فشردن كليد "Enter" ، برنامه "Setup" ويندوز بر روي پارتيشن برگزيده شده شروع به نصب فايل هاي مورد نياز براي "Boot" شدن دوباره سيستم از روي ديسك سخت مي كند.

9ـ در مرحله بعدي برنامه "Setup" اطلاعات متنوعي را براي نصب خود توليد كرده و رايانه را مورد ارزيابي قرار مي دهد.

10 ـ در اين مرحله برنامه آماده راه اندازي دوباره - Restart / Reboot - سيستم مي شود. بهتر است 15 ثانيه درنگ كنيم تا اين كار بصورت خودكار صورت پذيرد. اين مرحله پايان كار صفحه هاي با زمينه آبي (Blue background  ) است.

11 ـ پس از آغاز دوباره كار رايانه ، صفحه بوت شدن ويندوز را خواهيد ديد.

12 ـ اگر تاكنون ويندوز "XP" نصب كرده باشيد صفحه بعدي به چشمتان آشنا خواهد آمد ، تنها تفاوت تغيير رنگ آبي ويندوز "XP" به طوسي مي باشد.

13 ـ در صفحه بعد هنگام تغيير گزينه هاي زبان و منطقه ( Regional and Language Options ) فرا مي رسد. با كليك بر روي دكمه "Customize" و در "Languages Tab" كنار جمله "Install files for Complex Script and right to left languages ( including Thai )" علامت بزنيد. سپس دكمه "Details" را فشرده، سپس "Add" را زده و زبان فارسي را انتخاب نماييد. ساير تنظيمات را مي توانيد در همين پنجره ها انجام دهيد. دكمه "ok" را بزنيد.

14 ـ در پنجره بعدي نام خود و سازمان مورد نظرتان را وارد كنيد و دكمه Next را بزنيد.

15 ـ در صفحه بعدي شماره كليد 25 حرفي محصول ( Product key ) را كه احتمالا روي جلد CD يا CD ويندوز2003 مي باشد وارد كنيد.

16 ـ در اين مرحله بايد نوع مجوز استفاده از اين ويندوز را معين كنيد كه البته در كشور ما با توجه به رونق قفل شكني نرم افزارها ، كاري با آن نخواهيم داشت!! معمولاً در شبكه هايي كه داراي يك رايانه سرويس دهنده مي باشند گزينش "Per Server" درست تر مي باشد. انتخاب "Per Device or Per User" معمولاً  نشاندهنده آن است كه تعداد اتصالات به سرويس دهنده بيش از تعداد كاربران موجود و در حال كار است.

17 ـ در اينجا نام دلخواه رايانه سرويس دهنده خود را وارد كنيد. رايانه سرويس دهنده از اين پس بدين نام در شبكه شناسايي خواهد شد. همچنين در اين پنجره بايد رمز مورد نظر براي مدير شبكه را وارد و آن را دوباره تاييد ( Confirm ) كنيد. نام رمز نبايد از خاطرتان برود .

18ـ اگر نام رمز خود را به خوبي انتخاب نكرده باشيد ، پنجره اي نمايان مي شود كه در آن ضوابط و معيارهاي گزينش درست ذكر شده است.

توصيه مي شود رمز مورد نظر از 2 قاعده اول ذيل پيروي كرده و از بين بقيه حداقل از 3 قاعده تبعيت كند:

الف: حداقل 6 حرف داشته باشد.

ب: در برگيرنده واژه هاي "Admin" يا "Administrator" نباشد.

ج : حاوي حروف بزرگ ( Uppercase ) مانند "A", "B" و غيره باشد.
د : حاوي حروف كوچك ( Lowercase ) مانند "a", "b" و غيره هم باشد.

ه : حاوي اعداد نيز باشد.

و : حاوي كاراكترهاي غير حرفي و عددي ( non-alphanumeric characters ) مانند "&", "~",

"$", "#" و غيره هم باشد.

رمز مورد نظر بايد داراي امنيت بوده و از يادتان نرود.

19 ـ در پنجره بعدي تنظيمات زمان و تاريخ ( Date and Time Settings ) انجام مي شود كه براحتي قابل تنظيم بوده و ضمناً منطقه زماني (Time Zone) شهر مورد نظرتان نيز در اينجا انتخاب مي گردد.

20 ـ برنامه "Setup" ادامه يافته و نصب مولفه هاي شبكه در اين بخش انجام مي گردد.
21 ـ در پنجره بعدي بايد براي تنظيمات شبكه ، يكي از دو روش عادي و از پيش تعيين شده ( Typical ) و يا سفارشي ( Custom ) را انتخاب نماييد. از آنجايي كه قصد ما نصب اين ويندوز در ساده ترين شكل است گزينه از پيش تعيين شده "Typical" را انتخاب و "Next" را مي زنيم.

22 ـ در اين پنجره هنگام آن است كه از بين دو روش "Workgroup" و يا "Client-Server" يكي را انتخاب كنيم كه گزينه اول را برمي گزينيم . نام اين گروه كاري مي تواند بصورت دلخواه داده شود.

23 ـ در پنجره بعدي زماني صرف ادامه نصب ويندوز خواهد شد

24 ـ در پایان سیستم ریست خواهد شد و ويندوز 2003 براي اولين بار بر روي رايانه تان آغاز به كار مي كند.
25 ـ  دكمه هاي "Alt", "Ctrl" را فشرده و كليد " Delete" را بزنيد. بدين وسيله با مسئوليت "Administrator account" وارد ويندوز مي شويد.

26 ـ نام كاربري ( Username ) مدير شبكه "Administrator" را خواهيد ديد و نام رمز را وارد نمایید.
27 ـ پنجره خوشامدگويي (Welcoming screen  ) به همراه اطلاعات و ابزار سودمندي براي مديريت سرويس دهنده شما نمايان مي گردد.

28ـ با علامت گذاري (check mark  )  در كنار جمله "Don’t display this page at logon" در راه اندازي بعدي ويندوز پنجره خوشامدگويي را نديده و صفحه "desktop" ويندوز نمايان خواهد شد.

29 ـ ويندوز آماده كار است، از آن لذت ببريد.